Tjetër fërkim Turqi-SHBA: “Molla e sherrit” quhet Qipro

Shtetet e Bashkuara kanë njoftuar se do të zhvillojnë për herë të parë një stërvitje ushtarake me Qipron, e cila ka tërhequr kritika nga Turqia, aleati i saj i NATO-s.

Njoftimi erdhi muaj pasi Kongresi i SHBA hoqi një embargo armësh në të gjithë ishullin vitin e kaluar, e cia u vendos në vitin 1987, në përpjekje për të parandaluar një garë armësh dhe për të inkurajuar një zgjidhje paqësore të një prej konflikteve më të gjata në botë.

Qiproja është e ndarë që nga viti 1974, kur trupat turke pushtuan një të tretën e ishullit, në përgjigje të një përpjekje të qipriotëve grekë për të aneksuar të gjithë ishullin mesdhetar në Greqi me mbështetjen e Athinës.

Farat e konfliktit u mbollën më herët, gjë që çoi në tërheqjen e forcës paqeruajtëse të Kombeve të Bashkuara nga Qipro në 1964.

Turqia ka ende dhjetëra mijëra trupa në veri të ishullit, i cili e deklaroi veten një shtet të pavarur në 1983, por u njoh vetëm nga Turqia.

Përpjekje të pasuksesshme për unifikim

Grekët qipriotë udhëheqin Republikën e Qipros të njohur ndërkombëtarisht, një anëtar i Bashkimit Evropian, ndërsa forcat e KB-së patrullojnë kufirin 182 kilometra të gjatë.

Sekretari i Shtetit Mike Pompeo tha të mërkurën se Shtetet e Bashkuara kanë përfshirë Qipron në programin e saj ndërkombëtar të arsimit dhe trajnimit për vitin 2020 për herë të parë.

Njoftimi u takua me kritika nga Turqia dhe Republika e vetëshpallur turke e Qipros Veriore (TRNC).

“Iniciativat që nuk përfshijnë një ekuilibër midis palëve nuk do të kontribuojnë në krijimin e një mjedisi të sigurt në ishull, as nuk do të ruajnë paqen dhe stabilitetin në Mesdheun lindor,” tha zëdhënësi i Ministrisë së Jashtme, Hami Aksoy.

“Siç kemi thënë shumë herë, hapa të tillë nuk do të kontribuojnë në gjetjen e një zgjidhjeje për problemin e Qipros, por do të forcojnë qasjen e pakompromis të palës greke,” shtoi ai.

Ndërsa ishulli është ndarë për një kohë të gjatë, të dy palët janë përpjekur të ndërtojnë marrëdhënie, por përpjekjet e shumta për unifikim kanë dështuar.

Tensionet, ndërkohë, janë rritur më tej gjatë kërkimit të Turqisë për gaz pranë ishullit, të cilin Bashkimi Evropian e ka quajtur të paligjshëm.